Για όλους και όλα μίλησε ο Ντίνο Ράτζα, μην μασώντας τα λόγια του για τη Fiba, για το μπάσκετ που παίζετε πλέον αλλά και την απόφαση του Ολυμπιακού. Ο Κροάτης Hall of Famer είπε αρχικά στον SportFm…
«Όλα ξεκινούν από τα παιδεία. Πρέπει να τους μάθουμε να αγαπούν το παιχνίδι. Ξέρετε, τα παιδιά, σε αντίθεση με τους μεγάλους, δεν σκέφτονται τα λεφτά και την δόξα που μπορούν μελλοντικά να προκύψουν μέσω του αθλήματος. Για αυτά είναι απλώς ένα παιχνίδι. Είναι σημαντικό για εκείνα να έρχονται σε επαφή με εξέχουσες προσωπικότητες αυτού του σπορ και να αντλούν πράγματα από την εμπειρία τους. Μην ξεχνάτε άλλωστε πως ακόμα και εκείνες οι προσωπικότητες κάποτε ήταν παιδιά και χρειαζόντουσαν την ίδια ακριβώς αντιμετώπιση και μεταχείριση»
Δεδομένου ότι πολλά από τα φετινά βραβεία του NBA κατέληξαν σε χέρια μη Αμερικανών και πόσο δε Ευρωπαίων, βλέπεις εσύ το μέλλον και τις δυνατότητες που περίμενες να συναντήσεις στην Γηραιά Ήπειρο;
«Θεωρώ πως πάντα υπήρχαν τρομερά ταλέντα ανά την Ευρώπη. Ακόμα και σήμερα πιστεύω πως υπάρχουν νεαροί παίκτες δίχως ταβάνι. Χαρακτηριστικό παράδειγμα αυτού είναι ο συμπατριώτης μου, Λούκα Σάμανιτς, ο οποίος αν και ακόμα σχετικά άσημος, μπορεί να εξελιχθεί σε σούπερσταρ του ΝΒΑ».
Σε αντίθεση με τώρα, στην εποχή σου τα δεδομένα για τους Ευρωπαίους παίκτες ήταν πολύ διαφορετικά. Πόσο δύσκολη ήταν η μετάβαση σου στο NBA;
«Η γενιά μου ήταν η πρώτη από τους Ευρωπαίους που έκανε το ταξίδι προς τον μαγικό και ταυτόχρονα πρωτόγνωρο κόσμο του NBA. Ο Ντράζεν Πέτροβιτς, ο Τόνι Κούκοτς, ο Βλάντε Ντίβατς, ο Άρβιντας Σαμπόνις και εγώ, ήμασταν αυτοί που κάναμε την δύσκολη αρχή. Από εκεί που κατακτούσαμε το Παγκόσμιο Κύπελλο με την Εθνική μας ομάδα και μερικοί το πρωτάθλημα Ευρώπης με την Γιουγκοπλάστικα, βρεθήκαμε να κουβαλάμε τις τσάντες της ομάδας στην Αμερική. Ουσιαστικά ξεκινήσαμε από το μηδέν. Παρόλα αυτά ανοίξαμε την πόρτα στους νεότερους παίκτες να βελτιωθούν και να τα καταφέρουν, αφού είχαμε αποδείξει ότι δεν είναι αδύνατον ένας Ευρωπαίος να πετύχει στο κορυφαίο πρωτάθλημα του κόσμου».
Ποια ήταν τα είδωλα της παιδικής σου ηλικίας;
«Υπήρχαν προφανώς, αλλά κάτω από μια πλήρως διαφορετική βάση. Τότε δεν υπήρχε ίντερνετ ούτε εύκολη πρόσβαση σε αγώνες άλλων χωρών. Οπότε τα είδωλα μου ήταν παίκτες που πιθανώς δεν γνωρίζετε, μιας και ήταν κατά κόρον όσοι αγωνίζονταν στην ομάδα που αγωνιζόμουν τότε στην Κροατία».
Προτιμάς τον μπάσκετ του σήμερα ή των παλαιότερων χρόνων;
«Χωρίς σκέψη, προτιμώ το μπάσκετ στη μορφή που είχε πίσω στη δεκαετία του ’90. Η κύρια διαφορά είναι ότι ο τρόπος παιχνιδιού που έχει αλλάξει δραματικά τα τελευταία χρόνια. Πλέον, υπερισχύει περισσότερο η αθλητικότητα και λιγότερο «το κομμάτι του μπάσκετ». Είναι ένα πανέμορφο άθλημα από μόνο του, το οποίο έχει εξελιχθεί στο λεγόμενο παιχνίδι «run and gun», χάνοντας την αγνότητα του. Φυσικά και τα χρήματα παίζουν σημαντικό ρόλο σε αυτό, αν και υπάρχουν σπουδαίοι παίκτες που τα αξίζουν. Αυτή την στιγμή όμως στο NBA, δίνονται συμβόλαια που είναι εξωφρενικά. Παρόλα αυτά πρέπει να αφομοιώσουμε αυτή την διαφορετική προσέγγιση του παιχνιδιού, αφού αποτελεί φυσιολογική εξέλιξη των ετών».
Πως κρίνεις την διαδικασία πρόκρισης στο Παγκόσμιο Κύπελλο, δεδομένου πως Κροατία και Σλοβενία έπεσαν θύματα αυτής και δεν θα βρίσκονται στα γήπεδα της Κίνας;
«Σε καμία περίπτωση δεν συμφωνώ. Πιστεύω πως όλοι εμείς είμαστε θύμα του πολέμου FIBA-Ευρωλίγκας. Όσες μικρές χώρες έχουν την πλειονότητα των ποιοτικών τους παικτών εκτός συνόρων, πλήττονται ανεπανόρθωτα. Είναι άδικο αλλά τώρα συνέβη. Άλλωστε, η FIBA για τα χρήματα και όχι για τα μέλη της. Αν ενδιαφερόταν πραγματικά, τα παράθυρα θα διεξάγονταν μόνο Ιούνιο και Σεπτέμβριο με την παρουσία της ελίτ από κάθε χώρα. Εσύ θα έβλεπες ένα παιχνίδι Ολυμπιακός – Παναθηναϊκός, στο οποίο θα έλειπαν οι δέκα καλύτεροι παίκτες των δύο ομάδων; Πιθανότατα όχι. Όσοι θα το έβλεπαν, είναι εκείνοι που βρίσκονταν στο Ο.Α.Κ.Α. στο πρώτο ματς των φετινών τελικών. Δεν χρειάζεται να σας θυμίσω τον ακριβές αριθμό. Βέβαια, ότι έγινε, έγινε. Δεν υπάρχει καιρός για κλάματα, μόνο κρίσιμος χρόνος μέσα στον οποίον θα πρέπει να κινηθούμε προς την βελτίωση ολόκληρου του υλικού της Κροατίας».
Ποια είναι η γνώμη σου για την πιθανότητα ο Ολυμπιακός να αγωνιστεί στην Α2 τη νέα σεζόν;
«Αν όντως παραμείνει η κατάσταση ως έχει, θα είναι κάτι καταστροφικό για το ελληνικό μπάσκετ. Ολυμπιακός και Παναθηναϊκός προσφέρουν το περισσότερο ενδιαφέρον, τα περισσότερα συναισθήματα και συνήθως τα ποιοτικότερα παιχνίδια. Ποιος θα κάτσει παρακολουθήσει έναν αγώνα τελικών που κρίνεται με διαφορές 30 πόντων. Για ένα φίλαθλο του σπορ, δεν έχει απολύτως κανένα ενδιαφέρον. Βέβαια, τα πράγματα στο ελληνικό μπάσκετ είναι πολύ περίεργα αυτή τη στιγμή, οπότε δεν ξέρω αν μπορεί να βρεθεί λύση. Παλαιότερα, το ελληνικό πρωτάθλημα ήταν απίστευτα ανταγωνιστικό. Η ΑΕΚ, ο ΠΑΟΚ, ο Άρης, ο Πανιώνιος και το Περιστέρι βοηθούσαν σε αυτό. Πλέον οι πρωταγωνιστές είναι ο Ολυμπιακός και ο Παναθηναϊκός και κανείς άλλος».
Τι θα έλεγες αυτή τη στιγμή σε κάποιον αθλητή που μπορεί να ακολουθήσει το αντίστοιχο δρομολόγιο με εσένα (από Παναθηναϊκό σε Ολυμπιακός ή και το αντίστροφο);
«Ως επαγγελματίας, πρέπει να κρατάς το οτιδήποτε κάτω από κάποια συγκεκριμένα όρια. Πρέπει να σέβεσαι τους πάντες, γιατί στη ζωή ενός επαγγελματία, τη μια μέρα είσαι στο πάνθεον και την άλλη στα τάρταρα. Την μια στιγμή είσαι, την επόμενη όχι. Όταν με ρωτάνε για το λόγο που δεν έκατσα παραπάνω στον Παναθηναϊκό απαντάω πως απλά δεν με ήθελε ο πρόεδρος γιατί έτσι έγινε. Οπότε μετά απλά πρέπει να επιλέξεις την ομάδα που σου προσφέρει συμβόλαιο. Κάθε κατάσταση είναι διαφορετική, αλλά το σημαντικότερο είναι να δίνεις ότι έχεις όπου κι αν πας. Ο κόσμος δεν είναι χαζός και ξέρει να εκτιμάει, αρκεί να φερθείς με επαγγελματισμό όπου κι αν βρίσκεσαι».
Ποιον θεωρείς τον καλύτερο προπονητή αυτή τη στιγμή;
«Από τους σημερινούς προπονητές ξεχωρίζει αναμφισβήτητα ο Ζέλικο Ομπράντοβιτς, είναι ο καλύτερος. Υπάρχουν όμως και πολλοί άλλοι που είναι σε πολύ καλό επίπεδο. Στην σημερινή εποχή, με την χρήση του διαδικτύου, είναι πολύ ευκολότερο να προετοιμαστείς για ένα παιχνίδι και να καταστρώσεις το πλάνο σου. Βέβαια όσο καλά και να τα έχει προετοιμάσει όλα ένας προπονητής, είναι καθαρά στο χέρι των παικτών αν μπορούν να τα εφαρμόσουν».
Ποιο είναι το μυστικό της επιτυχίας;
«Το μυστικό για να πετύχεις είναι πολύ απλό. Δουλειά, δουλειά και πάλι δουλειά. Εάν δεν επενδύσεις χρόνο στον εαυτό σου, δεν θα τα καταφέρεις ποτέ. Με την σκληρή δουλειά, αποκλείεται να μην συμβεί κάτι καλό».
